Over Lankelma
OVER LANKELMA
De naam Lankelma is al 125 jaar een begrip in grondzaken. Begonnen als grondboorbedrijf in 1896 is het van oorsprong Purmerendse bedrijf in vijf generaties uitgegroeid tot het huidige veelzijdige ingenieursbureau.
Jan Lankelma, de grondlegger, is een echte pionier. Hij ontwerpt en patenteert rond 1895 de eerste brongasinstallatie en plaatst de eerste gasketels in de Purmer en de Beemster. Al gauw verbreedt zich het werkveld van het jonge bedrijf, in eerste instantie met grondboringen voor bodemonderzoek.
Onder de volgende generaties Lankelma groeit het bedrijf gestaag en breiden de activiteiten zich uit naar grondmechanica, funderingstechniek en geotechnische advieswerkzaamheden. In al deze disciplines heeft Lankelma Ingenieursbureau in de loop der jaren dan ook een schat aan expertise en een solide reputatie opgebouwd.
Vandaag de dag wordt het bedrijf gedragen door de vierde en vijfde generatie Lankelma sinds de oprichting: vader Gerard en dochter Anne. In 2021, na vele jaren in Zuidoostbeemster, wordt de oude vestiging aan de Nekkerweg te klein en verhuist Lankelma Ingenieursbureau naar een nieuw pand in Purmerend, waarmee een nieuwe fase aanbreekt voor het 125 jaar oude bedrijf.
Geschiedenis Lankelma
Grondlegger van het familiebedrijf is Jan Lankelma (geb. 1853). Hij ontwikkelt een techniek om moerasgas, ook wel brongas genoemd, te winnen en legt vanaf 1896 bij talloze boerderijen in droogmakerijen en veenweidegebieden zogeheten brongasinstallaties aan. Het gas was onder zuurstofloze omstandigheden ontstaan door afbraak van organisch materiaal en opgelost in het grondwater. Voor de winning van dit gashoudende water werd in eerste instantie een zogeheten Nortonpijp – een stalen buis met perforaties in het onderste deel – de grond ingeslagen. Al snel stapte Lankelma voor het maken van de grondwaterputten over op pulsboringen. Was de put gereed, dan werd een corrosieongevoelige houten stijgbuis met langssleufperforatie aangebracht. Het grondwater steeg door deze buis naar het maaiveld, waar gas en water werden gescheiden. Het gas werd gebruikt voor verlichting en koken en het water voor het koelen van de melk.
Grondonderzoek
Eind 1800 heeft Jan Lankelma doorgezet waar hij en Wouter Sluis aan begonnen waren. De brongasinstallaties werden een groot succes. Rond die tijd schakelen veel fabrieken over op stoomkracht en neemt de behoefte aan koel- en ketel water enorm toe. Lankelma speelt hier op in en verricht door het hele land boringen voor grond-waterputten.
In de decennia hierna kent het grondboorbedrijf moeizame jaren met weinig inkomsten. Na de oorlog nemen de werkzaamheden en daarmee ook de omzet weer snel toe. Niet alleen voor alle zuivelfabrieken in de omgeving boort Lankelma putten, maar ook voor tal van andere bedrijven in de Zaanstreek. De firma wordt ondertussen geleid door de derde generatie Lankelma’s. In 1948 koopt de firma een sondeerapparaat. Gerard Lankelma: “Met die aankoop startte twee nieuwe bedrijfsactiviteiten die inmiddels onze ‘core business’ zijn: grondonderzoek en geotechniek. Een paar jaar later komt daar met de aanschaf van een heimachine ook de funderingstechniek bij.”
Begin jaren zestig bestaat de hoofdmoot van de werkzaamheden nog uit het boren van grondwaterputten. In de zeventiger jaren wordt de regelgeving voor grondwateronttrekkingen strenger en wordt het gebruik van grondwater voor koeling voor bedrijven minder aantrekkelijk. Daardoor nemen de orders voor deze werkzaamheden af. Anticiperend op deze ontwikkeling breidt Lankelma de activiteiten op het gebied van funderingstechnieken en geotechniek uit. Zo koopt de vader van Gerard in die tijd de eerste sondeerwagen van het bedrijf, een oude Engelse legertruck. Een paar jaar later wordt deze vervangen door een modern exemplaar.
Sonderingen
Onder leiding van Gerard, de vierde generatie Lankelma, maakt het bedrijf een sterke groei door. Naast grondboringen richt het bedrijf zich op funderingswerken, waarbij de nadruk ligt op trillingsarme en trillingsvrije technieken. Denk aan stalen buispalen, schroefpalen en hydraulisch ingedreven drukpalen. Daarnaast voert het bedrijf steeds meer grondonderzoek uit, waarvoor niet alleen boringen worden gedaan maar ook steeds vaker sonderingen. Vanaf 1989 gebeurt dat met een geavanceerde elektrische 20-tons sondeerwagen. De geotechnische activiteiten nemen zo sterk toe dat de specialistische afdeling geotechniek rond 1990 uitgroeit tot een zelfstandige tak van het bedrijf. Ook het personeelsbestand groeit enorm met op het hoogtepunt in 2003 ongeveer 250 werknemers.
“Een bedrijf leiden met een dergelijke omvang paste eigenlijk helemaal niet bij me”, vertelt Gerard Lankelma. “Ik ben een doener, vind het leuk om zelf materieel steeds verder te perfectioneren en haal via mijn uitgebreide contacten voortdurend werk binnen. De bedrijfsvoering ging niet goed, maar ik wilde niet failliet gaan. Daarom heb ik in 2003 besloten om de funderingsbedrijven, die toen het meeste werk verzetten, te verkopen en met ongeveer zestig man door te gaan met onze booractiviteiten en geotechnische werkzaamheden. Dat liep goed totdat ik ernstig ziek werd. We hebben toen heel snel een interim-directeur ingehuurd om het bedrijf draaiende te houden. Dat was achteraf een uiterst ongelukkige keuze. De man bleek kwaadwillend en heeft het bedrijf in korte tijd leeggetrokken.”
Speciaal materieel
“De situatie was zo ernstig, dat we een faillissement moesten aanvragen”, vult Anne Lankelma aan. “Dat was in 2011. Als driejarige had ik al geroepen dat ik ooit het bedrijf wilde overnemen en die wens was altijd gebleven. Tijdens mijn schooltijd ging ik ‘s ochtends vroeg vaak eerst met mijn vader mee naar een klus en van jongs af aan heb ik meegewerkt in het bedrijf. Toen mijn vader, moeder en ik de noodsituatie bespraken heb ik dan ook heel nadrukkelijk gezegd dat ik graag door wilde. Uiteindelijk zijn we in 2012 opnieuw gestart met de huidige onderneming, met een aantal medewerkers die dezelfde passie voor het vak hadden en hebben. Daarbij hadden we het geluk dat we van de curator nog wat materieel konden kopen.”
Anne vervolgt: “Sindsdien hebben we het bedrijf weer geleidelijk opgebouwd en inmiddels hebben we twintig medewerkers in dienst. Ik ben in 2015 directeur-grootaandeelhouder geworden en dit jaar zijn we verhuisd naar ons nieuwe pand in Purmerend. Als bedrijf richten we ons vooral op grondonderzoek, geotechniek. Gerard: “Onze kracht is dat we niet alleen standaardklussen kunnen doen, maar ook in staat zijn om op moeilijk bereikbare plaatsen, waar de meeste mensen denken dat het niet kan, sonderingen en boringen uit te voeren.”
Over haar plannen voor de toekomst is Anne helder: “Ik wil van Lankelma een mooi en gezond geotechnisch ingenieursbureau maken met uiteindelijk ongeveer dertig medewerkers. Met die grootte lukt het nog om de prettige sfeer van een familiebedrijf te behouden met korte lijnen en informeel contact. Daarnaast streef ik, nog meer dan voorheen, ernaar om alle benodigde certificaten op orde te hebben en onze risico inschattingen verder te verbeteren. Verder wil ik ons machinepark uitbreiden en daar waar mogelijk hybride of op waterstof aandrijven. Ons motto voor de toekomst is in ons kracht blijven, blijven zoeken en werken aan verbeteringen, blijven dingen bedenken en ontwerpen. Lankelma altijd, en overal.
Meer informatie
Meer weten over sonderen of een offerte aanvragen?
Neem contact met ons op. Wij helpen u graag.